Ատելության խոսքի մերժումը հատվածական չպետք է լինի
20.12.2019 | 00:18
Խորհրդարանի մեծամասնության ներկայացուցիչներն անհանգստացած են 2018-ի քաղաքական վերադասավորումներից հետո երկրում ստեղծված ատելության խոսքի ու անհանդուրժողական մթնոլորտի առկայությամբ: Մոտ մեկ ամիս առաջ այս թեմայով Աժ «Իմ քայլը» խմբակցության երկու պատգամավոր՝ Թագուհի Ղազարյանն ու Մարիա Կարապետյանը, փաստաթուղթ էին պատրաստել, ինչի ներքո, ըստ մեր ունեցած տեղեկությունների, սահմանափակ թվով պատգամավորներ էին ստորագրել: Օրեր առաջ հարցը կրկին օրակարգում էր: Խորհրդարանի թե՛ ընդդիմադիր, թե՛ իշխանական խմբակցությունները համակարծիք էին՝ օր օրի ահագնացող ատելության խոսքի դեմը րոպե առաջ պետք է առնել, բայց ինչպե՞ս կամ ի՞նչ չափումով է որոշվելու, թե ինչն է ատելության խոսք, ինչը՝ ոչ, հստակ չէ: Ատելության խոսքի դեմ պայքարի օրենսդրական կարգավորումները քննարկող աշխատանքային խմբի ղեկավար, մեծամասնության ներկայացուցիչ Սարգիս Խանդանյանի համար, օրինակ, «թաթիկներ կտրել» արտահայտությունն ատելության կամ անհանդուրժողականության խոսք չէ, «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Անի Սամսոնյանը ոչ միայն «թաթիկներ կտրելուց», այլև «ասֆալտին փռելուց» ու «ծնոտներին խփելուց» է ատելության հոտ առնում: «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր, ԱԺ մարդու իրավունքների պաշտպանության և հանրային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Նաիրա Զոհրաբյանի համար անհանդուրժողականության մթնոլորտի ամենավառ դրսևորումը տան շեմին ծաղկեպսակ դնելն է: Պատգամավոր Զոհրաբյանը միակը չէ, ում հանդեպ նման արարք են կատարել: 2018-ի ապրիլ-մայիսյան օրերին ոչ միայն ծաղկեպսակ, այլև սգո սև ժապավեններ էին փակցնում կամ դագաղներ դնում ՀՀԿ-ական պատգամավորների տների մոտ: Այն ժամանակ, սակայն, այսօրվա իշխանավորներից գրեթե ոչ ոք չքննադատեց եղելությունն ու սթափվելու կոչ չարեց: Իհարկե, ամեն վատ արարք բումերանգի հատկություն ունի, և ամիսներ առաջ տեսանք, թե ինչպես էին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի անուն-ազգանունով Գյումրիում շիրմաքար տեղադրել: Թե՛ սև ժապավեն փակցնելն ու ծաղկեպսակ դնելը, թե՛ գերեզմանաքար տեղադրելը մերժելի ու զազրելի արարք է:
Հրաշալի է, որ իմքայլականները որոշել են թոթափել ատելության մթնոլորտն ու փորձելու են միմյանց սիրելու ու հարգելու ֆոն ստեղծել երկրում, բայց այդպիսի միջավայր ունենալու համար նախ և առաջ պետք է բավարար կամք ու «դուխ» ունենալ և իրերն իրենց անուններով կոչել: Որպես ՀՀ քաղաքացի՝ ես իրավունք ունեմ չհավատալու խորհրդարանի մեծամասնության ներկայացուցիչների անկեղծությանը, որ բռնության կոչը կամ ատելության քարոզը հատվածական են դիտարկում: Իհարկե, քաղաքական դաշտում փլավ չեն բաժանում ու գործիչները քաղցր-մեղցր հարաբերություններով, կշռադատված, իրար նկատմամբ հարգալից խոսքով չեն փայլում, բայց, Փաշինյանի ասած, պետք է ուղիղ կանգնել ու խոստովանել՝ «վզներից բռնելը» կամ «պատերի տակ վնգստալը» նույնպես անհանդուրժողականություն է ծնում: Անկախ հանգամանքից, թե ով է բռնության կոչեր անում ու ատելություն տարածում, պետք է դատապարտել ու ասել՝ կանգ առեք: Վարչապետ Փաշինյանի նմանօրինակ ելույթներին մեկ անգամ չէ, որ անդրադարձել ենք, բայց հարկ ենք համարում ևս մեկ անգամ հորդորել՝ անհանդուրժողականություն սերմանող բառապաշարից զերծ մնացեք, հասարակությունը շատ լավ է տեսնում թե՛ «ասֆալտին փռելը», թե՛ «պատերի տակ վնգստալը», թե՛ «առողջ ու հարգալից» քննադատությունը: Ատելության ցանկացած խոսք, սպառնալիք կամ բռնության կոչ, որ բնորոշ է հատկապես սոցիալական ցանցերին, անթույլատրելի է: Երկրում տեղի ունեցող ցանկացած գործընթաց պետք է հիմնված լինի իրավունքի գերակայության վրա: Յուրաքանչյուրիս արժանապատվությունն անխախտելի է, ուստի պետք է հարգել այլոց իրավունքներն ու ազատությունները, և բացառել դրանց ոչ իրավաչափ որևէ միջամտություն: Սա է համերաշխության գրավականն ու փոխադարձ հարգանքի մթնոլորտ ապահովելու երաշխիքը: Իսկ մարդու իրավունքը, արժանապատվության պաշտպանությունը չեն հանդուրժում տարբերակված մոտեցումներ, հետևաբար պետք է բացառել որևէ երկակի ստանդարտ:
Սևակ ՎԱՐԴՈՒՄՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
.
.
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
